Wdrożenie Koha [1] - O Bibliotece

W dniach 8-10 września 2021 r. odbyło się XXVI Walne Zgromadzenie Federacji Bibliotek Kościelnych "Fides". W jego programie znalazło się wystąpienie br. Romana Dolnego SJ, Dyrektora Biblioteki AIK, Wdrożenie systemu Koha w Bibliotece "Ignatianum". Niniejszy wpis, rozpoczynający serię, powstał w oparciu o przygotowaną na tę okoliczność prezentację.

Przedstawienie wdrożenia zintegrowanego systemu bibliotecznego Koha wymaga na początek kilku słów o Bibliotece, nakreślenia kontekstu w jakim to wdrożenie miało miejsce. Zwrócimy tu uwagę na dwa obszary - związane z podstawowymi procesami bibliotecznymi - udostępniania i katalogowania.

Udostępnianie, przestrzeń

W Bibliotece AIK działają dwa punkty obsługi, ściśle powiązane z grupami użytkowników:

• Jezuici/WAM - dla jezuitów oraz pracowników Wydawnictwa WAM,
• Informatorium - dla społeczności AIK oraz pozostałych użytkowników.

Punkty te działają jako miejsca zapisu, świadczenia usług informacyjnych oraz udostępniania zbiorów.

Odrębnymi pomieszczeniami są czytelnie - pomieszczenia pracy cichej - z określonym przeznaczeniem:

• główna - dostępna dla wszystkich zapisanych użytkowników,
• zbiorów specjalnych - do korzystania ze starych druków, mikrofilmów, fotokopii, rękopisów,
• Kolegium - dostępna tylko dla jezuitów (w budynku seminarium).

Użytkownicy mogą także korzystać z Pokoju pracy grupowej - popularnego wśród studentów, chcących studiować w grupie i w warunkach umożliwiających swobodną rozmowę.

Udostępnianie, użytkownicy

Książki ze zbiorów wypożyczane są: studentom i pracownikom AIK, pracownikom WAM oraz jezuitom. Pozostali użytkownicy - niezwiązani ze wspomnianymi grupami - mogą korzystać ze zbiorów jedynie na miejscu, w Czytelni głównej.

Dodatkowym rodzajem udostępniania zbiorów są wypożyczenia do biur WAM na potrzeby wydawnicze oraz do katedr AIK na potrzeby dydaktyczne i naukowe.

Na prawie 1 300 kont bibliotecznych 87% należy do użytkowników związanych z AIK, 7% - Jezuici/WAM, 6% - pozostali.

Katalogowanie

Do czasu wdrożenia Koha, a więc do 2019 roku, korzystaliśmy z MAK-a, katalogując w formacie inspirowanych MARC21. Nasze katalogi były udostępniane w Internecie za pomocą autorskiego oprogramowania w serwisie krakowskim jezuitów.

W 2016 roku rozpoczęliśmy współpracę z NUKAT. Na początku była to współpraca bierna na etapie wstępnym oferowana bibliotekom planujących dołączenie do NUKAT. Bibliotekom, które nie posiadały jeszcze katalogów lokalnych mogących współpracować z Katalogiem Centralnym. Co ważne - ten rodzaj współpracy zapewniał możliwość korzystania z zasobów NUKAT.

Skorzystaliśmy dość szybko z oferowanych szkoleń i na początku 2017 roku rozpoczęliśmy współpracę czynną, biorąc na siebie katalogowanie książek "lokalnych", a więc Wydawnictwa WAM oraz Wydawnictwa Akademii Ignatianum w Krakowie.

W minionych latach Zespół Biblioteki liczył  7-10 osób, z których 1-3 katalogowały. Warto zaznaczyć, że katalogowanie jest częścią obowiązków bibliotecznych, w wymiarze osiągającym maksymalnie ćwierć etatu. Podstawowe obowiązki bibliotekarza dotyczą obsługi użytkowników i udostępniania zbiorów.

Opracowaliśmy program nauki katalogowania dla osób nie mających doświadczenia, a jedynie teoretyczne przygotowanie (zazwyczaj ze studiów). Nauka katalogowania zajmuje zazwyczaj około roku, a jej efektem jest usamodzielnienie oraz przejęcie opieki nad kolejną "przyuczaną" osobą.

Zobacz fragment prezentacji.

W następnym wpisie opisujemy etapy wdrożenia.